De Weideman: Hoe houden we het gras onder onze koeien?
Mijn hart breekt als ik ergens in Nederland hele lappen gras mis die er altijd waren. Het gras lijkt op sommige plaatsen als sneeuw voor de zon te verdwijnen. Omgeploegd voor groenteteelt, bollenteelt of akkerbouw. Melkveehouders worden uitgekocht en het saldo van groenten, bollen en akkerbouw is hoger, dus leggen die de hoogste bedragen neer voor de grond.
Overheden hebben nauwelijks beleid om grond van uitgekochte melkveehouders in de sector te houden. Zomaar gunnen aan een ondernemer of sector die de voorkeur heeft, mag kennelijk niet, vanwege het zogenoemde Didam-arrest. Daarin zei de Hoge Raad dat overheden grond openbaar moeten aanbieden, om gelijke kansen te geven. Dat maakt het ingewikkeld voor provincies of gemeenten die wel stappen willen zetten.
Als ik goed beluister waar het volgens Den Haag en Brussel met de melkveehouderij heen moet, dan hebben we die grond en dat gras in de toekomst als sector hard nodig. Nederland heeft grondgebondenheid beloofd in Brussel. En in het convenant Dierwaardige Veehouderij staan grote ambities om koeien langer in de wei te houden, wat zonder gras niet gaat lukken.
Wat mij betreft is het hoog tijd dat de sector het belang van grasland fors onder de aandacht brengt. Zoals je weet zit dat belang niet alleen bij de melkveehouderij. Gras heeft die bijzondere eigenschap dat je het niet hoeft te ploegen en dat het onder de grond net zo hard groeit als erboven. Organische stof hoopt zich op en het bodemleven krijgt rust. Het resulteert in een bodem met sponswerking die nutriënten vasthoudt. Eigenschappen die we keihard nodig hebben om te gaan voldoen aan de eisen van de Kaderrichtlijn Water. En er is meer: het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is minimaal op gras en het is de ideale ‘ondergrond’ voor agrarisch natuurbeheer.
Meer dan genoeg reden om het areaal gras in de been te willen houden. Gaan we daar pas achter komen als het spreekwoordelijke kalf verdronken is? En gaan we de put dan dempen met een verplichting? En daarmee zijn we er dan nog niet, want de maatschappij wil niet alleen gras, maar ook nog weidende koeien daarop. En daarvoor moet het gras wel op de goede plek liggen, zodat je er ook kúnt weiden. En met schaalvergroting en steeds meer melkrobots is vergroting van huiskavels geen overbodige luxe.
Kortom, de sector mag het belang van gras wel eens hard van de daken gaan schreeuwen! Het is de hoogste tijd voor ‘structuurbeleid’, want anders gaat het reduceren van ammoniakuitstoot, halen van de Kaderrichtlijn Water en meer agrarisch natuurbeheer nog moeilijker worden. Laten we de feiten op een rij zetten om duidelijk te maken dat we grasland nodig hebben en dan ook op de goede plek, zodat we er met koeien kunnen weiden. Maak er een doortimmerd verhaal van, waar we beleidsmakers en rechters mee overtuigen!
We spreken elkaar,
